خلقت شتر
بقلم فراس نور الحق
قال تعالى : (أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ {17} وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ {18} وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ {19} وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ {20} فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ{21} لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ {22}[ الغاشية [.
آيا آنان به شتر نمىنگرند كه چگونه آفريده شده است؟! وبه آسمان نگاه نميى كنند كه چگونه بر افراشته شده است؟! وبه كوهها نمى نگرند كه چگونه نصب وپا برجاى شده اند؟! وبه زمين نگرند كه چگونه پهن وگسترانيده شده است؟! تو پند بده ويا آورى كن چرا كه تو تنها پند دهنده وياد آورى كننده اى وبس ، تو بر آنان چيره ومسلّط نيستى.
خانواده شتر يكي از كوچكترين خانوادهها در ميان جانوران ميباشد. بجزشتر دوكوهانه وچهر كوهانه چهار نوع ديگر از اين خانواده وجود دارد .خلقت شتر يك شكل عجيب كه داراى سر واسرار مى باشد .
گـوشـهـا:
گـوشـهـای آن کـوچک و پـوشـيـده از مـوهـای پـرپـشـت و بهم چسبيده است، که باعث می شود شن و ماسه داخل گوش آن نروند.
سوراخ بينی: پـوسـته مـخاطی سوراخ بينی آن سطح خيلی پهنی دارند که راه نفوذ برای شن و ماسه به داخل بينی باقی نمی گذارند، ولی نم و رطوبت لازمه هـوای تـنـفـس را از هـوا می مکند و جذب می کنند.
پلك چشم:
مژه های آن خيلی پرپشت و کيپ همديگر هستند که باعث می شود شن و ماسه و سـنگـريـزه هـای اطـراف به درون چشم وی نـفـوذ نکنند.
پاهاى شتر:
پاهاى شتر طبعيتا دراز بوده واز تناسق خوبى برخوردا مى باشد كه باعث بلند نگاه داشتن جسمش مى باشد تا كه از غبار وآلودگى زمين در امان بماند .
كف پاى شتر:
کف پهن پای آن با يک قشر شاخه ای مجهز شده که باعث می شـود پای آن در شن و مـاسـه فـرو نرود. وپارا در مـقـابل ماسـه هـای تيز و گرم نيز محافـظـت می کند.
معده:
روده آن سلولهای جذب آب دارد. اين سـلـولـهـا قـسـمـت زيـادی از آب مـصـرف شـده مـوجود در غذای روده را جذب می کنند و برای بدن نگه می دارند. (به اين خاطر سرگين آن خيلی خشک است).
درازى گردن آن :
خداوند در قران كريم به شتر اهميت زياد داده است بخاطر اينكه، در نزد عربها اين يك حيوان خيلى محبوب بود ، شتر كه گردن دراز دارد تاكه بتواند گياهان دشت وصحرا که خشک و خاردار هستند را بخورد، ونيز از درختهاى بلند استفاده نمايد ودرازى گردن شتر وى در وقت از زمين خيستن برايش كمك ميكند . واين خود در حقيقتيك نوع سرى مى باشد كه خداوند در آن خلق نموده است .تکـيه گاهـهای وی در حالت نشستن (يعنی زانوها، آرنجها، وسينه) از قـشـر کلفـتِ پوستِ مرده تشکـيل شده است. اين قـشـر گرما را خنثی می کند و باعث می شود بدن آن زخم نشود مقاومت آن در مقابل حرارت درجه حرارت بدن وی می تواند خـيـلـی تغـيـيـر کـند ضمن اينکه از پستانداران است.حرارت بدن وی بين 34 تا 41 درجه در تغيير است. وقتی دما بالا برود دمای بدن وی نيز بالا می رود، اين امر باعـث می شـودکـه تـا دمـای مـشـخصی نيازی به عرق کردن برای خنک کردن خود نداشته باشد. و در مصرف آب خود صرفه جوئی کند. داخـل دهـان آن از پوست سفـت و سخـت پـوشـيـده شـده کـه باعـث می شود بتواند گياهان دشت و صحرا که خشک و خاردار هستند را بخورد و زخمی نشود کوهان آن محل ذخيره انرژی است. ضمن اينکه چربی آن قشری برای مقابله با گرما نيز هست.
سطح کمر آن باريک است. که باعث می شود تابش گرم و سوزان نيم روزی خورشيد، فقط به قسمت کمی از بدن وی بطور مـؤثر بـتابـد. و در شرايط تابش قبل از نيم روز يا بعد از آن که خورشيد مايل می تابد، اگـر مـجـبـور باشد در آفـتـاب باشـد، رو به خـورشيد و يا پـشـت به خـورشيد زمين گير میشود. که اين نيز بنوبه خود باعث می شود تابش مؤثر خـورشيد فقط سوزان را خـنـثی می کند. به اين ترتيب شتر می تواند گرمائی که خيلی از حيوانات ديگر را می کشد تحمل کند.کليه های وی قسمت زيادی از آبهای مصرف شده را دوباره پس می گيرند، (به اين خاطر ادرار آن غليظ ومحكم است). پوست پـشـمی آن باريک و نرم است. هم گرما را خنثی می کند و هم بدن را خنک می کند. از لحاظ در بسيارى از كشورها پشم شتر با قيمت عالى
به فروش مى رسد، كه از آن خيمه ويا فرشهاى مظبوط مى سازند تاكه درجه حرارت را كم كند .
وقـتی ادرار می کند، دم خود را می جنباند تا ادرار به پـاهـا پاشيده شود. به اين شکل با خيس و مرطوب کردن خود به خنک شدن خود کمک میکند. شکم وی خيلی بزرگ است. می تواند تا 200 ليتر آب بنوشد. علاوه بر آن مجراها و منابع ذخيره آب نيز دارد. که هنگام آب خوردن آنها را نيز پر می کند. مجرای خون وی در اعماق بدن قـرار نگرفـته بـلکه زير پوست گردن وپاها و پهـلـوهـا قرار گرفته است. اين باعث می شود که گرمای بدن را بيشتر به سطح بدن منتقل کند. و سـرخ رگـهـا حتی در شـرايـطـی که تقـريـباً بی آب باشند و در وضعيت تقريبی معادل يک دويست هزارم حجم واقعی خود، باز هم می توانند اکسيژن را به نقـاط مختـلف بدن منتقل کنند. شتر در واقع به حساب دشت و صحرا پرداخته شده است. يعنی برای گرما، کـمـبـود آب، شـن و مـاسـه. کـسـانی می گـويـند دليلی برای وجود خدا نمیبينند. قرآن آنها را به مطالعه پديده های طبيعی مراجعه می دهـد. انـتـخـاب شتر از ميان ساير حيوانات برای مطالعه، به اين معنی است که وی چيزهای خاصی دارد. بر اساس شـناختی کـه ما امروزه از بافت بـيـولـوژيکی شـتـر داريـم نـيز در
واقع همينطور هم هست، و می بينيم که در ساختار آفرينش شتر مغز و انـديـشـه و حساب و کتاب خوابيده است، كه اسرار آن را خالق آن ميداند.
در حالـيکـه در گذشته مردم فکر می کردند که تحمل شتر زياد است نه اينکه چيز خاصی در آن می ديدند.
اهميت شتر در مورد امن غذائى در سالهاى 1984و 1985، قاره افريقا مواجه خشك سالى شد، ودر نتيجه بسيارى از مواشى آن مناطق به هلاكت رسيدند. ولكن شترها باقى ماندند، ونيز مردمان كه مصدر رزق شان شتر بود از اين قحط وخشك سالى جان به سلامت بردند. بر اساس تحقيقات منتشر شده از سوی متخصصان سازمان جهانی بهداشت، با توجه به خواص مفيد فرآورده های شتر، چندين ميليون مشتری بالقوه در جهان عرب و ده ها ميليون نفر ديگر در اروپا، آمريکا و آفريقا، باعث می شود که توليد و صدور اين فرآورده ها بازاری پر رونق را ايجاد کند.در بعضى مناطق جهان شتر به عنوان وسيله ای حمل و نقل بوده وبراى وارد وتصدير مواد غذائى بوده در بدله اى ماشين استخدام مى شود اين سبب شد كه مردمان افريقا شروع به تبيت شتر پرداختند ؛ تاكه بتوانند در مقابل چنين حوادث مقاومت كنند.
سفينه صحراء
شترداری به درازای تاريخ زندگی عربها در شنزارهای گرم و خشک جزيره عربستان و صحراهای شمال و شرق آفريقاست . آنها در مسير تاريخ از گوشت شترها خورده اند، از پشم و پوست آنها استفاده کرده اند و در جنگ ها و در مسير راهها به راندن شترها پرداخته اند. سؤال اينجاست كه شتراها چرا در مقايسه با ساير حيوانات اهلی و با توجه به خاصيتهای مفيد شتر، اين حيوان در تمام نقاط جهان، از جمله در اورپا، کمتر مورد توجه بوده است؟! علاوه بر اين، مردمان آن مناطق می گويند که کشف نفت در کشورهای عرب حاشيه خليج که ثروتمند شدن مردم اين مناطق را به دنبال داشته، انگيزه پرورش شتر در اين مناطق (به عنوان يکی از مناطق اصلی پرورش شتر) را تضعيف کرده است.
آنها می گويند با سرازير شدن خودروهای قدرتمند بيابانگرد به اين مناطق، شتر حتی به عنوان وسيله ای برای حمل و نقل نيز، جايگاه خود را از دست داده است. با تمام اين اوصاف، عده زيادی در خاورميانه به شترداری به عنوان يک سنت نگاه می کنند و سعی می کنند به آن ادامه دهند. مسابقه شتر رانى که از سرگرمی های جذاب ثروتمندان و اميرزادگان عرب است همه ساله پر رونق تر از پيش در چند کشور عربی برگزار می شود. پس از اينکه اين
مسابقات به دليل استفاده از خردسالان برای شتر، دوانی مورد انتقاد جامعه جهانی قرار گرفت، دست اندرکاران مسابقات شتر دوانی، از روبات بجای سوارکار استفاده کردند.
شير شتر
ممکن است بعنوان تازه ترين اغذيه مقوی وارد بازار شود و قفسه مغازه های فروشنده مواد غذايی سالم را پر کند.
سازمان ملل خواستار فروش شير شتر به غرب شده است. اين شير سرشار از ويتامين ب و سي است و ۱۰برابر شير گاو آهن دارد. شير شتر که کمی شورتر از شير معمولی است بطور گسترده ای در جهان عرب مصرف می شود و برای توليد پنير بسيار مناسب است. برخی از مهمترين پخش کنندگان مواد غذايی برای فروش اين محصول در بريتانيا ابراز علاقه کرده اند. علاوه بر مواد معدنی و ويتامين، تحقيقات نشان داده که پادتن های موجود در شير شتر ممکن است برای غلبه بر بيماری هايی نظير سرطان، ايدز، آلزايمر و هپاتيت ث مفيد واقع شوند. در همين حال تحقيقات برای يافتن نقش آن در کاهش تاثير ديابت و بيماری های قلبی نيز ادامه دارد. سازمان خوار و بار جهانی، بازوی اغذيه سازمان ملل متحد، از توليدکنندگان خواسته تا فروش اين محصول به غرب را آغاز کنند. اين سازمان اميد دارد گروه های کمک کننده و سرمايه گذاران به توسعه اين بازار کمک کنند. يکی از مسئولان اين سازمان می گويد: "استعداد اين محصول عظيم است. شير، پول است".
يکی از مشکلات در ارتباط با اين محصول که هنوز حل نشده باقی مانده ناسازگاری آن با دمای بسيار بالاست و بايد برای افزايش زمان مصرف آن فعاليت های بيشتری صورت گيرد. بعضى علماى بهداشتى گفتند "شير شتر می تواند افزوده مفيدی برای رژيم های غذايی باشد چرا که دارای کلسيم و ويتامن ب است و از چربی کمتری نسبت به شير معمولی گاو برخوردار است". "با اين حال اين شير گران تر از شير گاو است و مزه ای دارد که ممکن است برخی از مردم از آن خوششان نيايد.(أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ) آيا آنان به شتر نمىنگرند كه چگونه آفريده شده است؟! خلقت شتر يك نوع معجزه اى بوده كه خداوند متعال بنا بر عظمت خويش آفريده است تاكه منكرين حق رجوع از ضلالت شان برگردند.از نگاه شكل همچون يك شىء غريب مى باشد كه بيننده آن در تعجب مى أفتد.