یزید بن عبد الملک
ابو خالد کنیت او بود، او را عاشق بنى امیه گفتندى، پیوسته به لهو و طرب مشغول بودى، ولادت او در سنه تسع و ستین بود، و در ایام او یزید مهلب ببصره خروج کرد، یزید عبد الملک برادر خود مسلمه عبد الملک را بفرستاد تا او را در سنه اثنى و مائة بکشت، و ولایت خراسان سعد [1] بن عبد العزیز را داد، بعد از وى سعید بن الحرث [2] را داد، و بعد از وى ابن هبیره [3] را داد. مدت ولایت او چهار سال و یک ماه بود و عمر وى سى و شش سال بود و فوت او بیست و پنجم ماه شعبان سنه خمس و مائة بود، و سبب آن بود: که او معشوقه داشت حبابه نام، و یزید روزى بنشاط مشغول شده بود و فرمان داد، که هیچکس از خدم بنزدیک او نیاید. پس انارى بشکافت، و بجانب حبابه انداخت، حبابه از آن یک دانه بخورد، در حال بمرد، و چندانکه یزید آواز داد، هیچکس نزدیک او نیامد، که چنان فرمان داده بود، او بخانه مرده بماند، تا شب درآمد، پس خادمان درآمدند، و آن حال بدیدند، کار به تجهیز و تکفین کشید بساختند، یزید پایه جنازه بر گردن نهاد، چون او را دفن کردند، بیست روز بزیست و درگذشت.
زیرنویسها:
[1] کذا. الکامل: سعید بن عبد العزیز، مشهور به: سعید خذینه
[2] کذا، الکامل سعید بن عمرو الحرشى
[3] الکامل و مسعودى و ابن خلدون: عمر بن هبیره الفزارى.
به نقل از کتاب: طبقات ناصرى، مؤلف: ابو عمر عثمان بن محمد المنهاج سراج الجوزجانى (م بعد 658)، تحقیق: عبد الحى حبیبى قندهارى، تهران، دنیاى کتاب، چ اول، 1363ش.