قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 احكامی ‌که مختص به آل رسول الله صلی الله علیه و سلم هستند
 
1- حرام بودن زکات
 دریافت زکات و خوردنش برای آل بیت حرام است به دلیل حديث عبدالمطلب بن ربيعه که روايت مي‌كند،  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  فرمود: «انّ الصدقة لاتنبغي لآل محمّد، انما هي اوساخ النّاس»(1): (خوردن زكات براي آل محمّد شايسته نيست، چون چرك اموال مردم است).
2- از  رسول الله   ارث نمی‌برند
ابوبكر صديق رضی الله عنه  روايت مي‌كند كه پيامبر صلی الله علیه و سلم  فرمود: «لا نُورَثُ، ما تركنا صدقة (2)»: (مال ما بعنوان ارث گرفته نمی‌شود، آنچه‌از ما به جا می‌ماند، صدقه‌است). اين حديث را ابوبكر، عمر، عثمان، علي، طلحه، زبير، سعد، عبدالرحمن بن عوف، عباس بن عبدالمطلب و همسران  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  و ابوهريره روايت كرده‌اند، همانگونه که‌ ابن تيميه رحمه‌الله با نص صریح بیان کرده و نیز اين روايت از آنان در كتابهاي صحيح و سنن ثابت است.(3)
3- در اموال غنیمت و فیء خمس الخمس را دارند
خداوند متعال در این باره می‌فرماید:
{ وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ } (انفال/41).
(اي مسلمانان!) بدانيد كه همه غنائمی‌را كه فراچنگ مي‌آوريد،‌يك پنجم آن متعلّق به خدا و پيغمبر و خويشاوندان (پيغمبر) و‌يتيمان و مستمندان و واماندگان در راه‌ است. (سهم خدا و رسول به مصالح عامّه‌اي اختصاص دارد كه پيغمبر در زمان حيات خود مقرّر مي‌دارد‌ يا پيشواي مؤمنان بعد از او معيّن مي‌نمايد. بقيّه ‌يك پنجم هم صرف افراد مذكور مي‌شود. چهار پنجم باقيمانده نيز ميان رزمندگان حاضر در صحنه تقسيم مي‌گردد. بايد به اين دستور عمل شود) اگر به خدا و بدانچه بر بنده خود در روز جدائي (كفر از ايمان،‌يعني در جنگ بدر، روز هفدهم ماه رمضان سال دوم هجري) نازل كرديم ايمان داريد. روزي كه دو گروه (مؤمنان و كافران) روياروي شدند (و با هم جنگيدند و گروه ‌اندك مؤمنان، بر جمع كثير كافران، در پرتو مدد الهي پيروز شدند) و خدا بر هر چيزي توانا است.
همچنین می‌فرماید:
{ مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ } (حشر/7).
چيزهائي را كه خداوند از اهالي اين آباديها (بدون جنگ و خونریزی)به پيغمبرش ارمغان داشته‌است، متعلق به خدا و پيغمبر و خويشاوندان (پيغمبر) و ‌يتيمان و مستمندان و مسافران در راه مانده مي‌باشد.
 
4- درود فرستادن بر پيغمبر صلی الله علیه و سلم  و اهل بيت او
از كعب بن عجره روايت است که گفت: از  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  سؤال کردیم: اي رسول خدا صلی الله علیه و سلم  بر شما و اهل بيت شما چگونه صلوات (درود) بفرستيم؟ زیرا خداوند نحوه‌ی سلام کردن بر شما را به ما آموخته‌است. فرمود: بگوييد: «اللهمّ صلّ علي محمّد و علي آل محمد كما صلّيتَ علي ابراهيم و علي آل ابراهيم انّك حميدٌ مجيد، اللهمّ بارك علي محمّدٍ و علي آل محمّدٍ كما باركت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم انّكَ حميدٌ مجيد »([4]): (خداوندا بر محمد وآل محمّد درود بفرست همچنانكه بر ابراهيم و آل ابراهيم درود فرستادي، به يقين كه تو ستوده و با عظمتي، خداوند! بر محمد و آل محمد بركت ده همانگونه كه بر ابراهيم وآل ابراهيم بركت دادي، به يقين كه تو ستوده و با عظمتي).
 
5- بايد نسبت به اهل بيت محبّت و دوستي ويژه داشته باشيم
اين حكم از روايت زير ثابت است که می‌فرماید:
زيد بن ارقم روايت مي‌كند كه پيامبر فرمود: «إذكركم الله في اهل بيتي، أذكركم الله في اهل بيتي، أذكركم في اهل بيتي».([5]): (شما (مسلمانان) را در رعايت حقوق اهل بيتم به نام الله سفارش مي‌كنم، سه بار تکرار فرمود).
قرطبي گويد: اين سفارش و تأكيد بسيار مهم، وجوب احترام و محبت و بزرگداشت اهل بيت را اثبات مي‌كند و آنقدر در این مورد تأکید شده كه هيچ عذري براي تخلّف و ترك آن نیست.([6])
ابوبكر صديق رضی الله عنه  اين سفارش پيامبر صلی الله علیه و سلم  را به خوبي فهميده بود و كاملاً رعايت مي‌كرده، به همين دليل نسبت به ‌اهل بيت محبت داشت و آنها را مورد اكرام و احترام قرار مي‌داد و از مردم مي‌خواست به احترام و بزرگداشت اهل بيت توجّه داشته باشند. امام بخاري با سندش تا ابوبكر رضی الله عنه  روايت مي‌كند كه فرمود: مراقب سفارش رسول خدا صلی الله علیه و سلم  در خصوص اهل بيتش باشيد.([7])
اين سفارش و دستور ابوبكر صدّيق رضی الله عنه  به مسلمانان در مورد مراقبت از حقوق اهل بیت است و مراقبت هر چیز حفظ و نگهداری آن است. اين سخن ابوبكر رضی الله عنه  است كه می‌فرمود: به حقوق پيامبر در رعايت حقوق اهل بيتش توجّه داشته باشيد و آنان را مورد اذيّت و آزار قرار ندهيد، به ‌آنان بدي و بي‌احترامی‌ روا نداريد.([8]) امام نووي مي‌گويد: «ارقبوا»‌يعني آن را رعايت كنيد و آنها را احترام و اكرام نماييد([9]). ابوبكر اين حقوق را خطاب به علي تأكيد كرده و مي‌گويد: سوگند به ذاتي كه جانم در دست اوست، خويشاوندان  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  برايم از خويشاوندان و فامیلهای خودم محبوبتر و با ارزشتر است.([10])
دوستي و محبّت نسبت به اهل بيت از اصول اهل سنّت و جماعت است؛ ابن تيميه رحمه‌الله مي‌گوید: یكي از اصول اهل سنّت اين است كه‌ ال بيت پيامبر صلی الله علیه و سلم  را دوست می‌دارند و با آنها ولایت و محبت دارند و سفارش پيامبر صلی الله علیه و سلم  را در حق شان رعايت مي‌كنند.([11])
قاضي عياض مي‌گويد: ‌يكي از نشانه‌هاي دوست داشتن پيامبر صلی الله علیه و سلم  اين است كه هر كس را كه پيامبر صلی الله علیه و سلم  دوست داشته و تمام كساني كه به هر سببي از اهل بيتش به شمار می‌روند و صحابه ی بزرگوار او، اعم از مهاجرين و انصار و غیره را دوست داشته باشد، چون هر كس، كسي را دوست داشته باشد، دوستان او را نيز دوست مي‌دارد.([12])
ابن كثير مي‌گويد: ما منكر سفارشهاي  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  در مورد رعايت حقوق و احترام و بزرگداشت و دستور به رفتار نيكو با اهل بيت نبوده و نيستيم، چون آنان نسل پاكي هستند كه شريفترين خانواده‌ی روي زمين از لحاظ نسب و شرف و افتخار هستند، به ويژه زماني كه ‌آشكارا پيرو سنّت صحيح و ثابت  رسول الله   صلی الله علیه و سلم  باشند که در آن صورت همانند: عباس و فرزندانش و علي و اهل بيت و نوادگانش  رضی الله عنهما اجمعين از اهل حق اند.([13]) و بهترين انسانهاي روي زمين بشمار مي‌روند.


1 - مسلم – ش/1072.
2 - بخاري، ش/3093 مسلم 1757.
3 - منهاج السنه 4/195 – البداية و النهاية 5/252.
4 - بخاري، ش337، مسلم، ش/406.
5 - مسلم، ش2408.
6 - فتح القدير منادي 3/14.
7 - بخاري، ش/713.
8 - فتح الباری(7/97).
9 - العقیدة فی اهل البیت بین الافراط و التفریط،ص175.
10 - بخاري،ش3712.
11 - مجموع الفتاوي 3/407.
12 - الشفاء 2/573.
13 - تفسير القرآن العظيم 4/113.


به نقل از: سيره أميرالمؤمنين علي بن أبي طالب رضي الله عنه و شخصيت و عصر او، تألیف: دكترعلي محمد محمد صلابی