قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

گردآوری و تدوین قرآن کریم
در جنگ یمامه تعداد زیادی از قاریان قرآن شهید شدند. بنابراین ابوبکر صدیق به مشورت عمرفاروق، به فکر جمع آوری و تدوین قرآن افتاد و دستور به جمع آوری پارچه ها، استخوان‌ها، پوستها و نی هایی داد، که بر آن‌ها قرآن نوشته شده بود. همچنین حافظان کل قرآن و کسانی را که بخشهایی از قرآن را حفظ کرده بودند[1] گردآوری نمود. و کار تدوین و جمع آوری قرآن را به صحابی بزرگوار؛ زید بن ثابت انصاری سپرد.
زید می‌گوید: بعد از جنگ یمامه ابوبکر کسی را دنبال من فرستاد. وقتی حاضر شدم عمر رضی الله عنه  نیز آن‌جا حضور داشت. ابوبکر رضی الله عنه  گفت: عمر رضی الله عنه  می‌گوید: در این جنگ تعداد زیادی از قاریان قرآن کشته شدند و اگر در جنگهای دیگر نیز قاریان از بین بروند، می‌ترسم که بخشی از قرآن را از دست بدهیم. و با این استدلال به من پیشنهاد جمع آوری قرآن را داد. من در ابتدا نپذیرفتم و گفتم: چطور مبادرت به انجام کاری بکنم که رسول خدا نکرده است. ولی عمر رضی الله عنه  دست بردار نشد و آن قدر اصرار کرد تا این که خداوند به من نیز در این زمینه شرح صدر نصیب کرد. و تو مرد جوان و مورد اعتمادی می‌باشی و کاتب وحی بوده‌ای، پس قرآن را گردآوری کن. زید می‌گوید: به خدا! اگر مرا به حمل کوهی موظف می‌نمودند برایم راحت تر از مسئولیتی بود که به گردنم انداختند.[2]
از جریان گردآوری قرآن نتایج زیر به دست می‌آید:
1ـ گردآوری قرآن در نتیجه‌ی شهادت بسیاری از قاریان قرآن در جنگهای رده تصویب گردید. و این بیانگر آن است که علما و قاریان قرآن پیشاپیش دیگران در مبارزه و جهاد شرکت می‌کردند و با علم و عمل و شمشیر از اسلام حفاظت به عمل می‌آوردند. و مصداق کامل این آیه بودند: «خیر أمة اخرجت للناس» (بهترین گروهی که برای نفع رسانی به مردم انتخاب شده است) بنابراین شایسته است که علما و قاریان در هر زمان به آن‌ها اقتدا نمایند.
2ـ گردآوری قرآن بر اساس اصل معروف به «مصالح مرسله» انجام گرفت. چنان که وقتی ابوبکر، خطاب به عمر رضی الله عنه  گفت: چطور مبادرت به انجام کاری کنم که رسول خدا نکرده است؟ عمر رضی الله عنه  گفت: این کاری است که به نفع مسلمانان خواهد بود. پس در ابتدا این کار به خاطر مصلحت عمومی‌انجام گرفت و بعدا پیرامون آن اجماع منعقد گردید. و این بیانگر آن است که مصلحت مرسله می‌تواند تکیه گاهی برای اجماع باشد.
3ـ همچنین از این جریان به کیفیت اجتهاد صحابه پی می بریم که در فضایی آرام و پس از گفتگو و ارائه‌ی ادله، تسلیم رأیی می‌شدند که آن‌را صائب تشخیص می‌دادند و بدین صورت بسیاری از احکام اجتهادی را آفریدند. [3]

از کتاب: ترجمه سیره عمربن خطاب رضی الله عنه، تألیف : دکتر علی محمد محمد صلابی


[1] حروب الردة وبناء الدولة الإسلامية، أحمد سعيد ص145.
[2] بخاری: 4986
([3]) الاجتهاد في الفقه الإسلامي، عبد السلام السليماني ص127 .