قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

تشریع فریضه روزه

در شعبان سال دوم هجرت، خداوند روزه را فرض گردانید و آن را رکنی از ارکان اسلام قرار داد. همان طور که آن را بر امتهای سابق فرض کرده بود و این امر اهمیت این عبادت بزرگ و جایگاه آن را به اثبات می‌رساند؛ چنانکه خداوند متعال می‌فرماید:
{ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (١٨٣)} (بقره، 183)
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر شما روزه واجب شده است همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بوده‌اند، واجب بوده است تا باشد که پرهیزگار شوید.»
خداوند سبحان ماه رمضان را ستوده است و این ماه را از میان سایر ماهها برای نازل کردن قرآن کریم اختصاص داد؛ پس می‌فرماید:
{ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (١٨٥)} (بقره، 185)
«ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است تا مردم را راهنمایی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد باشد و جدایی افکند؛ پس هر که از شما این ماه را دریابد، باید که آن را روزه بدارد و اگر کسی بیمار یا مسافر باشد، چندی از روزهای دیگر را روزه بگیرد. خداوند آسایش شما را می‌خواهد و خواهان زحمت شما نیست و تا تعداد را کامل گردانید و خدا را برای اینکه شما را هدایت کرده است، بزرگ دارید و تا اینکه سپاسگزاری کنید.»
همچنین قرآن کریم نتیجة بزرگی که روزه‌داران مخلص به دست می‌آورند یعنی رسیدن به مقام پرهیزگاری را خاطر نشان نموده و فرموده است: { لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ } پس روزه برای مسلمانان به مثابه مدرسه‌ای بی‌نظیر و مرحله‌ای است که در آن به پاکی نفسها پرداخته می‌شود تا آفتها به او آسیبی نرسانند و با خوبیها آراسته گردد و از پله‌های پرهیزگاری و صلاح بالا برود.[1]
از آنجا که روزه در تربیت جامعة مسلمان اهمیتی خاص داشت، لذا پیامبر اکرم صلي الله عليه و سلم  تشویق نمود تا روزهایی غیر از رمضان روزه گرفته شود و به پاداش و مزد الهی تشویق نمود و از این رو مدرسة روزه در طول سال باز است تا هر زمان که انسان مسلمان احساس سنگدلی نماید و احساس کند که وجودش نیاز به پرورش و پالایش دارد و به پاداش بیشتر الهی و فضل او علاقمند گردد، به سوی آن بشتابد؛ چنانکه ابی سعید خدری  رضي الله عنه  می‌گوید: پیامبر خدا  صلي الله عليه و سلم  فرمود: «بندة مسلمان در ازای هر روزی که در راه خدا روزه می‌گیرد خداوند، به سبب آن روزه چهره‌اش را تا چهل سال از عذاب دوزخ دور می‌گرداند.»[2]


[1]- السیرة النبویه، ابی شهبه، ج 2، ص 106 – منهج الاسلام فی تزکیه النفس، ج 1، ص 251 – 252.
[2]- البخاری، کتاب الجهاد، باب زکاه الفطر، شماره 1609.


برگرفته از:
الگوی هدایت (تحلیل وقایع زندگی پیامبر اکرم)، جلد اول، مؤلف : علی محمّد صلّابی، مترجم: هیئت علمی انتشارات حرمین.