|
|
قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين». امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل». |
|
فقه>مفاهیم و اصطلاحات فقهی>سوگواری
شماره مقاله : 313 تعداد مشاهده : 401 تاریخ افزودن مقاله : 27/5/1388
|
سوگواري و عزاداري براي زن جايز استكه براي خويشاوند مردهاش تا سه روز سوگواريكند، مادام كه شوهرش مانع ازآنكار نشود و بر وي حرام است،كه بيش از سه روز سوگواري كند، مگراينكه مرده شوهرش بوده باشد،كه درآن صورت بروي واجب است تا پايان مدت “عده“ برايش سوگواري كند،كه چهار ماه و ده روز ميباشد. زيراگروه محدثين بجز ترمذي از ام عطيه روايتكردهاندكه پيامبر صلي الله عليه و سلم گفت:" لاتحد امرأة على ميت فوق ثلاث إلا على زوج فإنها تحد عليه أربعة أشهر وعشرا.ولا تلبس ثوبا مصبوغا، إلا ثوب عصب ، ولا تكتحل، ولا تمس طيبا، ولا تختضب، ولا تمتشط إلا إذا ظهرت، تمس نبذة من قسط، أو اظفار [نبايد هيچ زني بيش از سه روز بر مرده سوگواريكند، مگر اينكه مرده شوهرش باشد،كه براي او چهار ماه و ده روز سوگوار ميماند. و نبايد لباس رنگين بپوشد مگرديباي يماني. و نبايد سرمه بكشد ومواد خوشبو بكاربندد و نبايد حنا بندد و موهايش را شانهكند مگر وقتيكه ازقاعدگي پاك شودكه درآن صورت براي رفع بوي بد قاعدگي ميتواند از مواد خوشبو استفادهكند]". سوگواري عبارت است از ترك استعمال چيزهاي زينتي از قبيل جواهرات و زينتآلات و سرمهكشيدن و پوشيدن حرير و استعمال مواد خوشبو و حنا و خضاب. زن بجهت وفا بشوهرش و مراعات حق او درمدت عده واجب است. اين سوگواري را انجام دهد.
درايام سوگواري پذيرائي از خانواده ميت مستحب است عبدالله بن جعفرگفت: پيامبر صلي الله عليه و سلم فرمود:" اصنعوا لآل جعفر طعاما، فإنه قد أتاهم أمر يشغلهم [از خانواده جعفر پذيرائيكنيد. زيرا آنان مصيبت برايشان پيش آمده و گرفتار ميباشند]". بروايت ابوداود و ابن ماجه و ترمذيكه آن را حسن و صحيح دانسته است. اينكار بدين جهت مستحب است،كه احسان و نيكي و تقرب و دلجوئي به همسايگان ميباشد. امام شافعي ميگويد: دوست دارم كه خويشاوندان ميت در ايام سوگواري از خانواده ميت پذيرائي نمايند. زيرا سنت و عمل اهل خير است. دانشمندان ميگويند مستحب استكه بر آنان اصراركرد كه غذا بخورند مبادا از روي شرم و حيا و اندوهگيني ازخوردن غذا خودداريكنند و ضعيف و لاغر شوند. ولي جايز نيست از زنان نوحهگر، پذيرائي نمود. زيرا اعانه بمعصيت است. پيشوايان فقه مكروه ميدانند كه خانواده ميت براي ديگران طعام درستكنند و پذيرائي نمايند، زيرا اين كار علاوه بر خسارت و زيان، بر مصيبت وگرفتاري آنان مي افزايد و رفتاري است مانند رفتار مردمان جاهليت. جريرگفته است: ما جمع شدن در خانه ميت و غذا خوردن بعد از دفن در خانه وي را، از جمله نوحهگري ميدانيم. بعضي از علماء اين عمل را حرام ميدانند. ابن قدامهگفته است اگر اين كار بجهت نياز و ضرورت باشد.جايزاست، زيراگاهيكساني براي تسليت و مراسم بخاك سپاري از شهرها و روستاها و مناطق دوردست بخانه ميت ميآيند و شب ميمانند، لذا نميتوان از پذيرائي آنان خودداري نمود.
آماده ساختن كفن وگور پيشاز مرگ جايز ميباشد امام بخاري تحت عنوان: “كسانيكه در زمان پيامبر صلي الله عليه و سلم كفن خود را آمادهكرده و مورد انكار واقع نشدهاند“ از سهل روايتكرده استكه زني يك قطعه پارچه بافته شده را، پيش پيامبر صلي الله عليه و سلم آوردكه يكنوع عبا ولباس پشمينه بود وگفت: آن را با دستان خود بافتهام و آوردهام تا بهكسي بپوشانم. پس پيامبر صلي الله عليه و سلم كه بدان نيازمند بود، آن را گرفت و براي خود از آن لباسي دوخت. يكي از ياران آن را پسنديد و به پيامبر صلي الله عليه و سلم گفت: چقدرزيبا است، آن را به من بده. مردمگفتند:كارخوبي نكردي. پيامبر صلي الله عليه و سلم آن را پوشيده و بدان نياز داشت و تو ميدانيكه پيامبر صلي الله عليه و سلم بهكسي جواب رد نميدهد و آن را از او درخواستكردي. آن شخصگفت: بخداي سوگند آنرا براي پوشيدن تقاضا نكردم، بلكه آن را برايكفن خود ميخواهم. سهلگويد: سرانجام آن پارچه كفن وي شد. حافظ گفته است: بخاري قيد: "فلم بنكر عليه" را آورده است تا اشارهاي باشد بدينكه انكاريكه واقع شده ازطرف اصحاب بدين جهت بوده استكه آن پارچه را از پيامبر صلي الله عليه و سلم درخواست نمود. ولي وقتي كهگفت: آنرا براي كفن خود ميخواهم، ديگركسي بر وي انكار نكرد. از آن برميآيد كه انسان ميتواند، كفن و امثال آن را پيش از مرگ تهيهكند. و اين سئوال پيش ميآيدكه آياكندن قبر هم پيش از مرگ جايز است؟ سپس ميگويد: ابن بطالگفته است: از اين حديث مستفاد ميگرددكه ميتوان هر چيز مورد نياز را پيش از مرگ آماده ساخت. سپس ادامه ميدهد و ميگويد:گروهي از افراد صالح پيش ازمرگشان براي خودگوركنده بودند، ولي زين بن خيرگفته است: هيچيك ازياران پيامبر صلي الله عليه و سلم پيش از مرگ براي خودگورنكندهاند. اگر اينكار مستحب ميبود، آنان چنينكاري را ميكردند. عينيگفته است: ازاينكه هيچكس ازاصحاب پيامبر صلي الله عليه و سلم اين عمل را انجام نداده است، لازم نميآيدكه جايزهم نباشد، زيرا هرچيزيكه مسلمانان آن را نيكو بدانند آن چيزنزد خداوند نيزنيكو است، بويژه اگرگروهي از علماي برگزيده، آن را انجام داده باشند. امام احمدگفته است: اشكال نداردكه انسان زميني را براي جايگورش خريداريكند و توصيه نمايدكه اورا درآنجا دفنكنند. ازحضرت عثمان و حضرت عايشه و عمر بن عبدالعزيز روايت شده استكه چنينكاري راكردهاند.
به نقل از: فقه السنه ، تأليف سيد سابق، مترجم محمود ابراهيمي، تهران، ناشر مردمسالاري، دوم 1387.
|
بازگشت به ابتدای
صفحه
بازگشت به نتایج قبل
چاپ
این مقاله
ارسال مقاله به دوستان |
|
|
|
|
|