قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

کنز العرفان 
کتاب «کنز العرفان فی فقه القرآن» نوشته­ی مقداد بن عبدالله السیوری حلی می­باشد[1] و این کتاب به احکامی که رای شیعه­ی جعفریه بر آن است و با تمامی مذاهب یا بعضی از مذاهب مخالف می­باشد اشاره می­کند. به عنوان نمونه در تفسیر آیه­ی86 سوره­ی مائده ﴿یا ایهَا الَّذِینَ آمنُواْ إِذَا قُمتُم إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکم وَایدِیکم إِلَى الْمرَافِقِ وَامسَحُواْ بِرُؤُوسِکم وَأَرْجُلَکم إِلَى الْکعْبَینِ﴾ = ای مومنان هنگامی که برای نماز به پا خواستید صورتها و دستهای خود را همراه با آرنجها بشوئید و سرهای خود را مسح کنید و پاهای خود را همراه با قوزکهای خود را بشوئید)
او را می­بینیم که در آخر آیه توقف طولانی می­کند و جهت اثبات واجب بودن مسح دو پا نه شستن آنها کوشش بسیاری را می­کند.[2]
و در تفسیر آیه­ی 86 سوره­ی نساء ﴿وَإِذَا حُییتُم بِتَحِیةٍ فَحَیواْ بِأَحْسَنَ منْهَا أَوْ رُدُّوهَا﴾ (هرگاه شما را درودی دادند بگونه­ی زیبایی و بهتر از آن با همانند آن، آن را پاسخ گوئید) برای اثبات وجوب پاسخ سلام در وسط نماز کوشش و تلاش فراوانی به کار می­گیرد.[3]
و در مورد آیه 28 سوره­ی توبه ﴿إِنَّما الْمشْرِکونَ نَجَسٌ فَلاَ یقْرَبُواْ الْمسْجِدَ الْحَرَام بَعْدَ عَامهِم هَـذَا﴾ (بی گمان مشرکان پلیدند، لذا نباید پس از امسال به مسجدالحرام وارد شوند) به استخراج چند حکم در آن اشاره می­کند که عبارت است از: مشرکین نجس عینی نه حکمی می­باشند، و آثار آنها و هر آنچه با رطوبت به آنها بچسپد دوباره نجس هستند، و درست نیست که وارد مسجدالحرام و مسجدهای دیگر نیز بشوند، بعد می­گوید: در تمام آنچه گفتیم به اجماع تمامی علماء با کافران هیچ گونه فرقی ندارند.[4]
و در حین بررسی و تحقیق در مورد کافر نزد جعفریه به این مطلب می­رسیم که آنها به مفهوم کافر توسعه و گسترش داده­اند، و به کفر بسیاری از مسلمین حکم کرده­اند، حتی بعضی از آنها غیر از جعفری را کافر و مشرک اعلام می­کنند!![5]
و در مورد آیه­ی56 سوره­ی احزاب ﴿إِنَّ اللَّهَ وَملَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا ایهَا الَّذِینَ آمنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّموا تَسْلِیما﴾ (خداوند و فرشتگان بر پیغمبر درود می‌فرستند، ای مومنان! شما هم بر او درود بفرستید... و چنانکه سلام کردند) از این بحث می­کند که درود بر آل به تبعیت از پیامبر مشروع و جائز می­باشد، نه تنها به تبعیت بلکه به صورت مفرد هم جائز است مانند: اللهم صل علی آل محمد، بلکه درود فرستادن بر یکی از آنها به تنهایی نیز جائز می­باشد و این درود در نماز واجب و در غیر نماز سنت است، سپس می­گوید: و آنها که واجب است در نماز بر آنها درود فرستاده شود عبارت است از ائمه معصوم، به خاطر اجماع اصحاب بر اینکه آنها «آل» هستند، و فاطمه نیز به خاطر اینکه پاره­ی تن پیامبر است با آنها حساب می­شود.
و می­گوید: ائمه در مقام پیامبر جانشین هستند، و مقام جانشینی­ ائمه­ از ایشان غصب شده است.[6]
و در مورد آیه­ی 10 سوره نساء ﴿وَإِذَا ضَرَبْتُم فِی الأَرْضِ فَلَیسَ عَلَیکم جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُواْ منَ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُم أَن یفْتِنَکم الَّذِینَ کفَرُواْ﴾ (هر گاه در زمین به مسافرت پرداختید و نماز را کوتاه خواندید، گناهی بر شما نیست اگر ترسیدید که کافران بلائی به شما برسانند و به فتنه­ای گرفتارتان گردانند) = به استخراج احکامی دست پیدا می­کند از جمله: وجوب قصر نماز و اگر یک سال هم طول بکشد ولی این نزد ما به غیر از چهار مکان که عبارت است از: مسجد مکه، و مدینه، و جامع کوفه، و حایر شریف مخصوص می­باشد، و بیشتر بر این اجماع دارند، زیرا نماز در این مکانها به خاطر این که جایگاه والایی هستند فضیلت بیشتری دارند.[7]


[1] . ص 9، 10
[2] . 70، 71
[3] . ص 21، 22
[4] . به جزء چهارم همین موسوعه بحث سئور آدمی مراجعه شود.
[5] . به کتاب ایشان ص 58ـ 61 مراجعه شود.
[6] . ص 88  محراب امیرالمومنین در جامع کوفه می­باشد، و مسجد چهارم حایر حسینی در کربلاء است.
[7] . در سال 993 وفات کرد.

پژوهشی پیرامون اصول و فروع شیعه دوازده امامی(2)، (مبحث تفسیر)، تألیف: دکتر علی سالوس
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com