قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

خداوند در قرآن كريم سه نفس را بيان كرده است: 
نفس أماره به گناه : ( إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ مَا رَحِمَ رَبِّيَ ) [ يوسف : 53 ] ، ونفس لوامة : ( وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ) [ القيامة : 2 ] ، ونفس مطمئنة : ( يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ - ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً - فَادْخُلِي فِي عِبَادِي - وَادْخُلِي جَنَّتِي )[ الفجر : 27-30 ]
و اين به اين معنا نيست كه هر فردى داراى سه نفس ميباشد، بلكه مراد اينست كه هر نفسى ممكن است كه سه حالت به خود بگيرد، پس اگر گناه و معصيت و هوا و هوس بر نفس چيره شد به آن نفس اماره به گناه ميگويند، و اگر نفسى مرتكب گناه شد ولى سپس پشيمان شد و توبه و استغفار كرد آن نفس را نفس لوامه ميگويند زيرا شخص را بر انجام آن گناه ملامت ميكند، و در انجام كارهاى خير و شر متردد ميشود، ولى اگر نفسى كارهاى نيك و اعمال صالح را بپسندد و انجام دهد تا اينكه به آن اعمال خو و عادت بگيرد و كارهاى زشت و گناه را ناپسند بپندارد و از آنها دورى كند، پس آنرا نفس مطمئنه ميگويند زيرا به شخص اطمئنان خاطر ميدهد و راحت ميشود.
پس بطور خلاصه همه اين سه نفس در واقع يك نفس هست ولى بستگى دارد كه تا چه حد از خداوند نزديك و يا دور باشد اگر شخص را به گناه وا دارد آنرا نفس اماره بالسوء (امر كننده به بدى) ميگويند واگر در انجام گناه متردد شود و يا بعد از گناه خود را ملامت و توبه كند آنرا نفس لوامه (ملامتگر) مينامند و اگر نفسى طورى خود را به اعمال نيك و شايسته عادت دهد كه اطمئنان خاطر پيدا كند آنرا نفس مطمئنه (آرامشگر) ميگويند.
ان شاء الله اميد است که خداوند همه ما را از شر نفس اماره نجات دهد و به ما نفس مطمئنه عطا فرمايد.

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com