|
|
قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين». امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل». |
|
فقه>مفاهیم و اصطلاحات فقهی>عقیقه
شماره مقاله : 635 تعداد مشاهده : 404 تاریخ افزودن مقاله : 17/6/1388
|
عقیقه عقیقه ذبیحهای است که برای نوزاد و بجای او ذبح میشود. صاحب مختار الصحاح گوید: عقیقه و عقه بکسر(ع) بمعنی موئی استکه بهنگام ولادت نوزاد انسان و حیوان بر بدن او است و گوسفندیکه برای نوزاد و بجای او در نخستین هفته ولادتش ذبح میشود بدان نامیده شده است. عقیقه سنت موکدهست حتی اگر پدر تنگ دست هم باشد. پیامبر صلی الله علیه و سلم و یارانش برای فرزندانشان عقیقه کردهاند. صاحبان سنن روایت کردهاند که پیامبر صلی الله علیه و سلم برای هریک ازحسن و حسین فرزندان علی بن ابیطالب قوچی عقیقه کرد و لیث و داود ظاهری عقیقه را واجب میدانند. احکام عقیقه چون احکام قربانی است مگر اینکه در عقیقه مشارکت جایز نیست. فضیلت عقیقه: صاحبان سنن از سمره از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت کردهاند که گفت: 1-" کل مولود رهینة بعقیقته تذبح عنه یوم سابعه ویحلق ویسمى [پرورش نیکو و شایسته و صلاح و حفظ نوزاد در گرو عقیقهای استکه بجای او ذبح میشود در هفتمین روز ولادتشکه مویش را میتراشند و او را نامگذاری میکنند]". ٢- از سلمان بن عامر ضبی روایت شده که پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت:" الغلام عقیقته، فأهریقوا علهى دما، وأمیطوا عنه الاذى [عقیقه نوزاد پسربا وی است پس برایش خون بریزید یعنی بجای او گوسفندی ذبح کنید و آلودگی و نجاست را از او دورکنید]". بروایت پنج نفر از اصحاب صحاح. آنچهکه برای نوزاد پسر و دختر سر بریده میشود نیکوترآنستکه برای نوزاد پسر دو راس گوسفند نزدیک بهم از نظرشباهت و سن و برای نوزاد دختر یک راس ذبح شود. ام کروز کعبیگفت: از پیامبر صلی الله علیه و سلم شنیدم که میگفت:" عن الغلام شاتان متکافئتان وعن الجاریة شاة [بجای نوزاد پسر دو گوسفند قریب بهم دررنگ وسن وبجای نوزاد دختریکگوسفند سرببرید وعقیقه کنید ]". و یکگوسفند هم بجای پسرکفایت میکند چون پیامبر صلی الله علیه و سلم برای هریک ازحسن و حسین چنینکرد همانگونهکه قبلا گفتیم. وقت ذبح عقیقه اگر ممکنگردد، ذبح عقیقه روز هفتم تولد نوزاد باشد و الا درروز چهاردهم یا بیست و یکم ولادتش باشد اگردراین روزها ممکن نشد درهر روزی باشد جایز است در حدیث بیهقی آمده استکه عقیقه درروزهای هفتم یا چهاردهم یا بیست و یکم ذبح میشود. جمع شدن قربانی و عقیقه با هم علمای حنبلیگفتهاند اگرروزعید قربان و عقیقه (هفتم ولادت بچه یا چهاردهم یا بیست و یکم) با هم جمع شدند و اتفاق چنین شد میتوان برای هر دو بیک ذبیحه اکتفاکرد همانگونهکه اگرروزعید جمعه باشد یک غسل برای سنت هردو کافی است. نامگذاری و سر تراشیدن بچه سنت استکه برای نوزاد نام نیکوئی انتخاب شود وموی سرش را بتراشند واگر ممکن باشد هم وزن موی آن نقره را صدقه بدهند، چون احمد و ترمذی ازابن عباس روایت کردهاندکه پیامبر صلی الله علیه و سلم بجای حضرت حسن بن علی گوسفندی عقیقه کرد وگفت: ای فاطمه سرش را بتراش و هم وزن موی او نقره و سیم برفقیران و مساکین صدقه و احسان بده، موی او را وزن کردندکه وزنش یک درهم یا بعضی از یک درم بود. پسندیدهترین نام برای نوزاد نیکوترین نام عبدالله و عبدالرحمن است. بجهت حدیث مسلم و صادقترین نام “همام” و “حارث” است همانگونه که در حدیث صحیح آمده است. نامگذاری بنام فرشتگان و پیامبران و طه و “یس“ درست است ابن حزمگفته استکه باتفاق علما اضافه نام عبد بغیر الله و صفات او حرام است مانند عبدالعزی، عبد هبل، عبد عمر و عبدالکعبه و امثال آنها غیر از عبدالمطلب. مکروه بودن بعضی از اسامی پیامبر صلی الله علیه و سلم از نامگذاری بنامهای زیر نهی فرموده است: “یسار” و"رباح“ و "نجیح"، و افلح چون بیشتر وسیله تفال شوم واقع میشوند در حدیث سمره آمده استکه پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت: " لا تسم غلامک یسارا ولا رباحا ولا نجیحا ولا أفلح فإنک تقول: أثم هو - فلا یکون - فیقول: لا [پسرت را بدینگونه نامها نامگذاری مکن،گاهی پیش میایدکه سوال کنی فلانکس در آنجا هست که جواب میدهند نیست ]". (چون معانی این نامها نیکواست وقتی نفیگردد تفال بد میزنند مثلا "یسار” بمعنی فراخی و دارائی است شما میگوئی یسار هست او جواب میدهد نیست). بروایت مسلم. اذان درگوش نوزاد گفتن سنت استکه اذان درگوش راست نوزاد گفته شود و درگوش چپ او اقامه گفته شود. تا نخستین چیزیکهگوش او را مینوازد نام الله باشد. احمد و ابوداود و ترمذی بصورت صحیح از ابورافع روایتکردهاندکهگفت من پیامبر صلی الله علیه و سلم را دیدمکه درگوش حسن بن علی بهنگامیکه فاطمه او را زاده بود اذان گفت: ابن السنی از حسن بن علی روایتکرد که گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:" من ولد له ولد فأذن فی أذنه الیمنى وأقام فی الیسرى لم تضره أم الصبیان [هرکس برایش نوزادی متولد شد و درگوش راست او اذان و درگوش چپش اقامهگفت، همزاد او را آزاری و زیانی نمیرساند]". اسلام عادات و رسوم ناپسند جاهلی و ذبح برای بتها را تغییر داد پس “فرع“ سر بریدن نخستین بچه شتر برای بت و “عتیره“، قربانی مخصوصی برای "رجب“ جایز نیست و پیامبر صلی الله علیه و سلم از اینگونه رسوم و عادات نهی فرمود و ذبح و سربریدن حیوان را درهرموقع بمنظور احسان و تقرب بخدا و بخشایش بر بینوایان مباح فرموده است ابوهریرهگویدکه پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت:" لا فرع ولا عتیرة اینگونه رسوم و عادات جاهلی جایز نیستکه مسلم و بخاری آن را روایتکردهاند و نبیشهگفته است: یکیگفت ای رسول الله ما در دوره جاهلی باحترام ماه رجب حیوان سر میبریدیم چه میفرمائید؟گفت:" اذبحوا لله فی ای شهر کان، وبروا لله وأطعموا [در هر ماه میخواهید بنام خداوند حیوان را سر ببرید و نیکیکنید“ و بمردم فقیر طعام بدهید]". وگفت: ما در دوره جاهلی نخستین بچه شتر را سر میبریدیم چه میفرمائی؟ فرمود هر حیوان چرندهای را فرعی است که چهارپایان شما از آن تغذیه میکنند بگذار بچه شتر بزرگ شود آنگاه آن را بنام الله سرببرید وگوشتش را بر رهگذاران تقسیمکنید و صدقه بدهید، که این کار بهتر است. بروایت ابوداود و نسائی. از ابورزین روایت شدهکهگفت: عرضکردم یا رسول الله ما در ماه رجب حیوان سر میبریدیم که خود میخوردیم و بهرکس که میآمد میدادیم، فرمود اشکال ندارد. احمد و نسائی از عمر بن الحارث روایت کردهاند که او در حجه الوداع با پیامبر صلی الله علیه و سلم ملاقاتکرد، و یکنفر گفت ای رسول الله نظرت درباره سربریدن نخستین بچه شتر یا عتیره (فرایع و عتایر) چیست؟فرمود هرکس بخواهد نخستین بچه حیوان را بنام خدا سرببرد یا نبرد و بخواهد درماه رجب حیوان را سرببرد یا نبرد اشکالی ندارد آنچه که برایگوسفند نیکو است قربانی است. سوراخ کردن گوش کودک درکتب حنابله آمده است، سوراخ کردن گوش دختر جایز است و برای پسر مکروه است در فتاوی قاضی خان حنفی آمده است،که سوراخکردن گوش دختر بچه اشکالی ندارد چون در زمان جاهلی چنین میکردند و بعداً پیامبر صلی الله علیه و سلم آن را انکار نکرد. به نقل از: فقه السنه ، تأليف سيد سابق، مترجم محمود ابراهيمي، تهران، ناشر مردمسالاري، دوم 1387.
|
بازگشت به ابتدای
صفحه
بازگشت به نتایج قبل
چاپ
این مقاله
ارسال مقاله به دوستان |
|
|
|
|
|