قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

اولا لازمست گفته شود که:
1- خون جاريِ حيوانات مردار نجس است و آيه‌ي كريمه،‌ نيز بر نجاست آن دلالت دارد.
« قُل لاَّ أَجِدُ فِي مَا أُوْحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا» (انعام 145)
يعني: بگو: در آنچه بر من وحى شده، هيچ غذاى حرامى نمى‏يابم؛ بجز اينکه مردار باشد، يا خونى که (از بدن حيوان) بيرون ريخته باشد.
2- خون حيض نجس است. به دليل حديث عايشه و اسماء.
از اسماء دختر ابوبکر رضي الله عنه روايت است : (جاءت امرأة إلي النبي صلي الله عليه وسلم فقالت : إحدنا يصيب ثوبها من دم الحيض کيف تصنع؟ فقال : تحته ثم تقرصه بالماء ثم تنضحه، ثم تصلي فيه) «زني نزد پيامبر صلي الله عليه وسلم آمد و گفت : اگر لباس يکي از ما به خون حيض‌آلوده شد، چکار بايدبکند؟ پيامبر صلي الله عليه وسلم فرمود : آن را از لباسش بزدايدو سپس با نوک انگشتان و آب آن را بشويد و سپس بر روي آن، آب بريزد و در آن نماز بخواند». متفق عليه
3- خروج خون از بدن (بجز از دو سبيل پشت و جلو) موجب باطل شدن وضو نمي شود.
هيئت دائمي افتا در اين باره مي گويند: " دليل شرعي در دست نداريم كه خروج خون از بدن (غير از راه‌هاي عقب و جلو) ناقض وضو باشد. اصل اين است كه خون ناقض وضو نيست و مبناي عبادات توقيفي است. بنابراين هيچ كس اجازه ندارد كه بگويد اين عبادات مشروع است؛ مگر آن‌كه دليلش را ارائه بدهد. البته برخي از علما خروج خون را از نواقض وضو دانسته‌اند. بنابراين اگر كسي در اثر خروج خون (ولو اين‌كه از غير شرمگاه خارج شود) وضو بگيرد كارش خوب و پسنديده است و راه احتياط در پيش گرفته و خودش را از اختلاف خلاص نموده است. رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم فرموده است: « دَعْ مَا يَرِيبُكَ إِلَى مَا لَا يَرِيبُكَ »نسائي، ترمذي، حاكم...
[آنچه كه تو را به شك مي‌اندازد ترك كن و به سوي چيزي برو كه تو را به شك نمي‌اندازد]". فتاواي انجمن دايمي مباحث علمي و افتا (5/261).
4- خون ماهي پاك است. زيرا ماهي مرده پاك است و اين دليلي است بر اين‌كه خون آن پاك است؛ زيرا فلسفه‌ي تحريم مردار، بقاي خون در وجود آن است.
پيامبر اكرم صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم مي‌فرمايد: «مَا أَنْهَرَ الدَّمَ وَذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ فَكُلُ» بخاري (2488) و مسلم (1968).
«هر وسيله‌اي كه موجب جاري شدن خون از حيوان است و (به هنگام ذبح) نام الله بر آن ذكر شده باشد از گوشت آن بخوريد».
5- -خون مگس، پشه و امثال اينها پاك است، زيرا اين حشرات اگر بميرند باز هم پاك‌اند، كما اين‌كه حديث «امر به فرو بردن مگس در نوشيدني‌ها» دلالت بر همين مطلب دارد. بخاري (3320-5782)
6- خوني كه بعد از ذبح در بدن حيوان باقي مي‌ماند. اين خون پاك است؛ زيرا مانند بقيه‌ي اعضاي حيوان است و معلوم است كه اجزاي حيوانِ ذبح شده حلال و پاك است، بنابراين خون آن نيز پاك است، مانند: کبد و طحال.
از ‌ابومجلز درباره‌‌ي خوني ‌که در محل ذبح حيوان باقي مي‌ماند و خوني ‌که روي ديگ مي‌ماند، سوال ‌کردند؟‌ گفت‌: اشکال ندارد، فقط از خون جهنده و جاري نهي شده است‌. عبد بن حميد و ابوالشيخ اين مطلب را از او نقل ‌کرده‌اند. از عايشه -‌رضي الله عنها -‌روايت شده‌ که‌: كنا نأكل اللحم والدم خطوط على القدر [‌ما گوشت مي‌خورديم در حاليکه خطوط خون‌، بر روي ديگ نمايان بود]‌‌. (فقه السنه)
دوما: در مورد اينکه آيا خون آدمي (و خون حيوان حلال گوشت) نجس است يا خير، در واقع بين علماء اختلاف است:
امامان اربعه (امام ابوحنيفه و مالک و شافعي و احمد) همگي متفقند که نجس است، پس نماز با بدن يا لباس يا مکان آلوده به خون آدم صحيح نخواهد بود، زيرا شرط صحت نماز پاکي بدن از نجاسات است و خون آدمي نجس است.
اگر ثابت شود که بر نجاست خون آدمي اجماع وجود دارد، در آنصورت به دلايل موافقين بر طاهر بودن خون التفات نمي شود، زيرا اجماع حجت قاطعي است که عدول از آن جايز نيست.
امام ابن قيم رحمه الله در (إغاثة اللهفان 1/240) چنين آورده:
"از امام احمد سوال شد: آيا خون و چرک زرد (زخم بدون خون) نزد شما يکي است؟ فرمود: خير، خون مردم در (نجاست آن) اختلاف ندارند."
علما اين قول امام احمد را دليل بر اجماع امت بر نجس بودن خون دانسته اند و لذا اکثر قريب به اتفاق علما حکم به نجاست خون داده اند و بر اساس اين حکم نمازي که با لباس خوني (آدم) آلوده شده باشد، صحيح نيست. امام ابن حزم رحمه الله در «مراتب الاجماع» گفته: علما بر نجاست خون اتفاق دارند. همچنين حافظ ابن حجر در فتح الباري (1/420) اين اتفاق علما را نقل کرده است.
و امام ابن عبدالبر در «التمهيد» (22/230) مي گويد: "حکم تمامي (انواع) خون بمانند خون حيض است مگر آنکه قليل و اندک باشد که از آن گذشت شده است.. و اين اجماع مسلمين است که خون مسفوح (جاري) رجس و نجس است.
و امام ابن عربي در «احکام القرآن» (1/79) نوشته: "علما اتفاق کرده اند که خون حرام و نجس است و خورده نمي شود و انتفاع از آن صورت نمي گيرد."
و امام نووي در «المجموع» (2/576) مي نويسد: "دلائل وارده بر نجاست خون ظاهر و واضح هستند، و نمي دانم که در اين مورد احدي از مسلمين خلافي گفته باشند بجز آنچه که صاحب کتاب الحاوي از بعضي از متکلمين حکايت کرده: خون طاهر است، اما گفته و نظر متکلمين در اجماع محسوب نيست."
اما برخي از علما منکر وجود اجماع شده اند و با استناد به برخي از نصوص حکم به پاک بودن خون داده اند و لذا بر اساس اين حکم، نماز کسي که لباسش به خون آدمي آلوده باشد صحيح است.
و دليل آنها هم چنين است:
حسن بصري گفته است‌: "‌‌همواره مسلمانان با زخمهاي خونين نماز مي‌خواندند". بخاري اين مطلب را ذکر کرده است‌. و اين دلالت بر پاک بودن خون است وگرنه اصحاب رضي الله عنهم با بدن خوني نماز نمي خواندند.
حافظ در کتاب "‌‌الفتح‌" ‌‌گفته است‌: "‌‌عمر رضي الله عنه نماز خواند، در حاليکه خون از زخمش جاري بود". و ابوهريره رضي الله عنه در يک قطره و دو قطره خون براي نماز خواندن اشکالي نمي‌ديد. و بنا به مفهوم اين احاديث‌، خون “‌‌ککها”‌ و خون دمل و جراحت مورد عفو است‌.
ابن تيميه ‌گفته است‌: "شايسته است لباسي را که با چرک و تراوش زخم آلوده شده است بشويند ولي دليلي بر نجاست و پليدي آن اقامه نشده است‌"‌‌. بهتر آنست که بقدر امکان‌، انسان از آن پرهيز کند.
علامه ابن عثيمين مي گويد: "از ظاهر نصوص چنين برداشت مي‌شود كه تطهير خون خارج از بدن واجب است، اين سخن را بدان خاطر گفتيم كه در روايات داريم كه زخم پيامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم شسته شد. ولي اين سخن‌ها ممكن است با مطلب ذيل در تعارض باشد: اگر اجزاي جدا شده از بدن انسان پاك است، پس خوني كه از بدنش بيرون مي‌آيد بايد به طريق اولي پاك باشد. ليكن به دليل ظاهر نصوص و پرهيز از شبهات، احتياط در شستن خون است." مجموعه فتاوا و رسايل (11/266).
 

والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com