قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

حکم اعتقاد به حاضر بودن رسول الله در هر جا و هر مکان و این که پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ علم غیب  می داند

س: آیا پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ همه جا حاضر است؟آیا پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ علم غیب می داند؟

ج: با توجه به دلایل شرعی و اعتقادات دینی واضح است که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ همه جا حاضر نیست، بلکه جسد ایشان در مدینه منوره داخل قبر مدفون است. اما روح رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ در بهشت (فی الرفیق الاعلی)- همراه با سایر انبیا- قرار دارد به دلیل اینکه رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ در آخرین لحظات زندگی سه بار فرمودند: (اللَّهُمَّ فِي الرَّفِيقِ الْأَعْلَى)[1] آنگاه از دنیا رحلت نمودند. به اجماع صحابه و علمای مسلمین در طول تاریخ، رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ در منزل عایشه در کنار مسجدش در شهر مدینه تا الآن مدفون هستند و روح آن بزرگوار و ارواح بقیه ی انبیا و مرسلین و مؤمنین در بهشت قرار دارند، بر حسب درجاتی که الله تعالي به آنان از روی ایمان و صبر بر مشکلات در مسیر دعوت بسوی حق اختصاص داده است.

علم غیب مخصوص الله تعالی است و جز او دیگران علم غیب نمی دانند پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ودیگران از امور غیبی همان چیزی را می دانند که در قرآن وحدیث بیان شده است. به عنوان مثال، آنچه در مورد بهشت و جهنم، احوال قیامت، خروج دجال، طلوع خورشید از جهت مغرب، خروج دابة الارض، نزول عیسی علیه السّلام در آخر الزمان و مواردی از این قبیل.

الله تعالی در سوره نمل می فرماید:« قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ الْغَيْبَ إِلا اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ (٦٥) »[نمل:65]

( بگو: اهل آسمان و زمینیان  غیب نمی دانند بجز الله و نمی دانند که چه وقتی از قبرها بر می خیزند).

الله تعالی می فرماید:« قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلا أَعْلَمُ الْغَيْبَ »[انعام:50]  

  ( ای پیغمبر! به این کافران )  بگو: من نمی گویم گنجینه های خداوند در تصرف من است؛  ومن نمی گویم که من غیبمی دانم).

 وقول الله تعالی که می فرماید:« قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلا ضَرًّا إِلا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (١٨٨) » [اعراف:188]

( بگو: من برای خودم مالک سود و زیان نیستم مگر همان مقداری که الله تعالي بخواهد، اگر غیب می دانستم حتماً منافع زیادی برای خودم جمع می کردم و شر و بلا به من نمی رسید، من کسی جز بیم دهنده و مژده دهنده ی مؤمنان نیستم).

و بسیاری آیات دیگر که در این مورد نازل شده اند.

از خود رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ احادیث بسیاری ثابت شده است مبنی بر اینکه ایشان علم غیب نمی دانند؛ از جمله جواب رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ در سوال جبرئیل در مورد قیامت، که فرمودند:« مَا الْمَسْئُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنْ السَّائِلِ »

( سوال شونده(محمد)از سوال کننده(جبرئیل)در مورد قیامت چیز بیشتری نمی داند.

در این حدیث که پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند:« فِي خَمْسٍ لَا يَعْلَمُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ »[2] ( پنج چیز هستند که کسی جز الله آنها را نمی داند). ثم تلا النبی صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ  إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الأرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (٣٤) [لقمان:34]

(آنگاه پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ این آیه را تلاوت نمود: (آگاهی از فرا رسیدن قیامت ویژه ی الله تعالي است، و او است که باران را می باراند، و آگاه است از آنچه در رحم های (مادران) است، و هیچ کس نمی داند فردا چه چیزی کسب می کند و هیچ کس نمی داند که در کدام سر زمین  می میرد قطعاً الله تعالي با خبر و آگاه است).

از مواردی که دلالت می کند که پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ علم غیب نمی داند جریان تهمت و افترایی است که منافقین به عایشه( رضی الله عنها) صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نسبت دادند، رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ از برائت همسرش عایشه از این تهمت مطلع نشد مگر از طریق وحی که آیاتش در سوره ی نور مذکور است.

از جمله، جریان گم شدن گردن بند عایشه(رضی الله عنها) در بعضی از غزوات که پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ محل آن را ندانستند، پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ افرادی را موظف کرد تا آن را پیدا کنند، چون شتر عایشه (رضی الله عنها) از جا برخاست دیدند که گردن بند زیر شتر افتاده است. این نمونه ای است از بسیاری از اتفاقاتی که بیانگر همین موضوع هستند.

بعضی از صوفیان معتقدند که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ علم غیب می داند این عده از صوفیان همچنین بر این باورند که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ  هنگام برگزاری جشن مولود خوانی در جلسه ی آنان حاضر می شود! باید گفت که این، اعتقادی باطل، پوچ و بی اساس است که دلیل آن جهل آنان به کتاب و سنت و عقیده ی سلف صالح مي باشد.

ازالله تعالی می خواهیم ما و همه ی مسلمین را از اعتقادات جاهلانه نجات دهد و همه ی ما را به صراط مستقیم رهنمون سازد؛ همانا الله شنوا و اجابت کننده ی دعا است.

به نقل از کتاب الکترونیک: ترجمه فتاوی علماء البلد الحرام، گردآورنده د. خالد بن عبدالرحمان الجریسي، ترجمه گروه تألیف و ترجمه سایت نوار اسلام، ویرایش اول: ذو الحجة 1430 هـ. برابر با آذر 1388 ش.