قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

خواندن سوره‌ی فاتحه به هنگام خواستگاری و عقد

جوانی هستم در شُرُف ازدواج. جایی که می‌خواهم ازدواج کنم کاری انجام می‌دهند که به آن «قرائت فاتحه» می‌گویند، به این صورت که هرگاه مردی قصد ازدواج می‌کند سوره‌ی فاتحه را می‌خوانند و به این مناسبت عده‌ای از نزدیکان مرد را دعوت می‌کنند و از آنان با شیرینی و شربت پذیرایی می‌شود. آیا خواندن فاتحه در این حالت سنت است؟ و اگر چنین است چه آثاری بر این کار مترتب می‌شود؟

پاسخ:

الحمدلله

خواندن سوره‌ی فاتحه هنگام عقد ازدواج یا خواستگاری سنت نیست بلکه بدعت است، زیرا اختصاص چیزی از قرآن برای یک کار خاص جایز نیست مگر بر اساس دلیل.

ابوشامه‌ی مقدسی در «الباعث على إنكار البدع والحوادث» (۱۶۵) می‌گوید: "مخصوص گرداندن عبادات به اوقات خاصی که شریعت قرار نداده شایسته نیست، زیرا شخصِ مکلف صاحب اختیار تخصیص نیست و این در اختیار شارع است".

از علمای کمیسیون دائمی فتوا پرسیده شد: آیا خواندن سوره‌ی فاتحه در هنگام خواستگاری مرد از زن بدعت است؟

آنان چنین پاسخ دادند: "خواندن سوره‌ی فاتحه هنگام خواستگاری مرد از زن یا هنگام عقد بدعت است".

همچنین بر خواندن سوره‌ی فاتحه هیچ یک از احکام عقد مترتب نمی‌شود زیرا خواندن فاتحه به معنای اتمام عقد نکاح نیست و مهم قبول و ایجاب با حضور ولیِ زن و دو شاهد است.

سنت این است که هنگام عقد نکاح «خطبه‌ی حاجت» خوانده شود.

از عبدالله بن مسعود ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ خطبه‌ی حاجت را در هنگام نکاح و دیگر کارها به ما یاد داد {که چنین است}: إِنَّ الحَمدَ لِلَّهِ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا، مَن يَهدِهِ اللَّهُ فَلَا مُضِلَّ لَهُ، وَمَن يُضلِل فَلَا هَادِيَ لَه، وَأَشهَدُ أَن لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَشهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبدُهُ وَرَسُولُه.

(ستایش از آن الله است، از او یاری جسته و آمرزش می‌خواهیم و از بدی‌های نفس خویش به او پناه می‌بریم. الله هر که را هدایت کند او هیچ گمراه کننده‌ای نخواهد داشت و هرکه را گمراه سازد هدایتگری نخواهد یافت، و گواهی می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله و گواهی می‌دهم که محمد بنده و پیامبر اوست).

﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِي تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً﴾ {نساء: ۱}.

یعنی :(ای مردم از پروردگارتان بترسيد، آن کسی که شما را از يک تن آفريد، و همسرش را (نيز) از او آفريد، و از آن دو، مردان و زنان بسياري پراکنده کرد، و از پروردگاری که به (نام) او از همديگر درخواست می کنيد، و (همچنين) از (گسستن) پيوند خويشاوندی بپرهيزيد. بی گمان الله همواره بر شما مراقب (و نگهبان) است).

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ﴾ {آل عمران: ۱۰۲}

یعنی :(ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوای الله را آنگونه که حق تقوا است پیشه سازید و نمیرید مگر در حالی که مسلمانید).

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلاً سَدِيداً (۷۰) يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَن يُطِعْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزاً عَظِيماً﴾ {احزاب: ۷۰ ـ ۷۱}.

یعنی :(ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوای الله را پیشه سازید و سخنی استوار گویید (۷۰) تا اعمال شما را به صلاح آورد و گناهانتان را بر شما ببخشاید و هر کس از الله و پیامبرش اطاعت کند بی‌شک به رستگاری بزرگی نائل آمده است).

این روایت را ابوداود (۲۱۱۸) روایت کرده و علامه آلبانی در صحیح سنن ابی داود آن را صحیح دانسته است.

اما مردم از این سنت روی گردانده و به بدعت چسبیده‌اند. از الله متعال می خواهیم که مسلمانان را به زیبایی به دینشان باز گرداند.

والله اعلم

منبع : islamqa.info/fa